Lyocell e os eucaliptos de Galicia

Teño argumentado recentemente que a proxectada fábrica de celulosa e lyocell na Ulloa nos convertería na reserva celulósica do Reino de España. Campións nun asunto problemático por moi diversos motivos. Vou centrar aquí a miña atención nun deles: o consumo de madeira de eucalipto.

Na actualidade as dúas celulosas de ENCE (Lourizán e Navia) consumen dous millóns e medio de metros cúbicos de eucalipto para facer pasta de papel para exportar. Iso supón case a metade das cortas de eucalipto de Galicia (Asturias non chega a quinta parte das nosas). Unhas cortas e unha superficie ocupada por este cultivo forestal que deberan reducirse á metade, por motivos ambientais, agrolóxicos e para facilitar a súa boa xestión.

Pois ben, a nova factoría da Ulloa podería supor, segundo os seus deseñadores, uns consumos desa mesma magnitude: outros dous millóns e medio de metros cúbicos. Permítome reproducir aquí a pasaxe do Diario Oficial de Galicia (DOG 4.3.2024 páxina 16839) onde se recoñece este disparate:

Pois se na fase I, inicialmente son 1,2 millóns de metros cúbicos para 250.000 toneladas, na fase final de 400.000 toneladas ben poderían chegar a ser o dobre: 2,4 millóns de metros cúbicos. A nova factoría, no seu deseño máximo, duplicaría así a actual demanda industrial de eucalipto para celulosa, deixando moi pouca marxe para outros usos importantes (biomasa, calefacción, taboleiros, carpintería, etc.) ou, o que é peor, alimentado unha nova expansión -fóra de escala- das actuais plantacións desta especie en Galicia.

A miña conclusión é que de aprobarse esta iniciativa entre outras moitas cousas terían que limitarse os seus consumo de madeira de eucalipto a un millón de metros cúbicos. Para non alimentar unha demanda e extensión destes cultivos xa hoxe desbocados e para non colisionar con outros usos desa especie.

Pero hai outro motivo non menos importante para proceder a esta limitación cuantitativa. É este un motivo cualitativo que reclama nada menos que o maior consumidor de fibras textiles químicas  de celulosa de eucalipto (lyocell) do mundo: Inditex. Tamén neste caso permítome reproducir unha pasaxe dun dos seus Informes Anuais:

Pois as cortas de eucalipto, aquel máximo de un millón de metros cúbicos, terían que ser “en bosques sostenibles, donde los árboles se cultivan de forma controlada y con programas que garantizan su reforestación”. Algo que debe certificarse con criterios silvícolas contrastados, e que non cumpren a maioría dos eucaliptais galegos. Dubido moito que a curto prazo se consiga certificar que isto é así para ese millón de metros cúbicos de cortas. Non digamos para dous millóns e medio. Só en terras que non sexan aptas para ningún outro uso agrario, de pastos ou mesmo paisaxístico. Como o monumental disparate (e non é o único) do Monte do Trega na foz do Miño, que moito mellor estaría con toxos e uzes -amarelos e rosas- sendo como é  o mellor miradoiro do país (agora inzado dos monótonos eucaliptos dun país desnortado).

Vemos que, entre outros moitos reaxustes do proxecto de celulosa-lyocell para a Ulloa, este da súa dimensión e consumo de eucalipto non é de segunda orde. Nin cuantitativa, nin cualitativamente.

Deixo para outra ocasión ocuparme de como cumprir con outro requisito que marca Inditex a quen lle venda lyocell, iso do “circuito cerrado que permite reutilizar el agua” para o caso alarmante da collida e vertido ao río Ulla.