por Rexina Vega ilustración Andrea López
Agora que o ano escolar remata, que vai sol e calor e están a piques de celebrarse, por fin! unhas case-festas de fin de curso, quixera escibrirvos sobre todo o que eu sentín ao vervos durante este tempo de pandemia. Confeso que cada día, ao pasar preto do voso cole á hora do recreo, empleei moitos minutos en quedarme observando a vosa marabillosa disciplina, o voso estrito acatamento das normas. Podiades estar empoleirados no máis alto dunha árbore ou voando polo aire en tirolina, sempre, sempre vos vin coa vosa máscara ben posta, como perfectos cidadáns conscientes. Confésovos tamén que durante estes meses tan tan longos, fíxenme adicta ás formas e cores dos vosos tapabocas, cheos de cor e de enxeño, mil veces máis divertidos que os das persoas maiores. Véndovos así, disciplinados e alegres, dabádesme forza.
Nos días máis negros, cando todo parecía ir mal, cando estabamos nun túnel que parecía non ter fin, a xente adulta precisou máis que nunca escoitar os vosos risos, as vosas cancións. Aínda que vós non vos decatasedes todas e todos estabamos á espreita, contando os minutos que faltaban para que encherades os patios e así poder lembrar que a vida seguía, que, malia todo, era posible a alegría. Axudástesnos tanto!
Sei tamén que non foi fácil para vós, que como xeración estades marcados por un colapso, unha guerra sen guerra, un inimigo invisible que vos furtou tantas e tantas cousas. Viaxes, xogos, apertas… Tivestes que convivir co medo, percibistes o desconcerto dos maiores, ese non saber, esa inquietude. Nunca antes as nenas e os nenos se viran privados desa seguridade que dá o saber que as persoas maiores o teñen claro, que coñecen cal é o próximo paso, o camiño seguro. Durante este tempo de pandemia avanzamos a cegas, intentamos acatar normas que cambiaban continuamente e que ninguén comprendía. Só nos quedou a confianza en estarmos xuntos e procurar saír desta unidos e rexidos polo ben común. Aí, xusto aí, no ben común, na conciencia de que todos estamos unidos,
de que de cada persoa depende a salvación da outra, vós, a vosa xeración, leva vantaxe. Porque, fronte as dúbidas dos maiores, fronte ás actitudes incívicas, a negación egoísta, vós, todas as nenas e os nenos fostes fortes. Axiña comprendestes que a potencia do amor que nos liga requiría sacrificios. A vosa obediencia aos límites impostos, o voso coidado en cumprir e facer cumprir coas normas que nos protexían elévavos cualitativamente un chanzo sobre as xeracións anteriores. Hai en vós unha experiencia distinta, un espírito resistente, unha empatía que non sabe da diferenza de idades nin de países nin de razas. Durante este tempo fostes a consciencia nova dun mundo unido. Que non se vos esqueza nunca! A vosa mente e o voso corazón son agora máis grandes. “Son porque somos”, esa regra ética que aprendestes antes que ninguén na historia ofrece máis luz para o futuro inminente da humanidade. En nome das persoas maiores, douvos as grazas.
A xeración Z e a pantasma do algoritmo
Hai pouco linlle a Margaret Atwood que xa abondaba de distopías. Manda truco, ela, que é a raíña dos futuros ameazantes, das granxas de mulleres con carapucha! Precisamos proxectarnos con optimismo no futuro, si, precisamos relatos que nolo fagan imaxinar como algo desexable, pero non nos está saíndo nada. Ningunha das mentes creativas do mundo está conseguido imaxinar ficcións cun futuro amable, cun futuro mellor. Temos un problema. Estamos atenazados polo medo, polo pavor a un mundo que non comprendemos e que comeza a facerse xa presente. Esa sensación de desconcerto é xeral nas persoas maiores, que vemos como se van derrubando un a un os valores que nos levaban organizando os traballos e os días desde que temos conciencia. Pero que pasa coa mocidade? Con esta xeración Z que está entrando na vida adulta nunhas condicións estrañas, escuras. Os que rematan agora a secundaria ou andan aínda nos anos de formación en FP ou na Universidade son unha xeración paradoxal, mimados como nunca antes, froitos desexados da hipermaternidade, esta rapazada ten unhas coordenadas substancialmente diferentes ás do resto das xeracións. Son os primeiros que habitan, desde que lembran, na distopía, un mundo en crise permanente, incapaz de proxectarse con esperanza no futuro. A crise do 2008, a crise medioambiental, a crise de representación política, a conmoción da pandemia… O mundo ao que teñen que comezar a saír, dá, efectivamente, medo. Con todo, non coñecen outro estado de cousas: esta xeración ten de ser cínica á forza, consciente de que o mundo que se lles lega fai augas. O pragmatismo, brutal, obsérvase xa na maneira en como están deseñando as súas armas para pelexar. Conceptos como a ideoloxía ou a vocación, non van xa exactamente con elas e eles. Saben que o mundo que vén vai ser desigual, que hai que procurar estar ao quente, nos ámbitos onde se resista á grande ameaza do algoritmo, do parametrizable. Saben que son os últimos dun modo de vida, e saben tamén que non van poder utilizar a nosa mesma carta de marear. Vexámolo como o vexamos é unha situación angustiosa. Neste mundo no que aínda non temos conciencia plena do impacto do salto tecnolóxico, calquera camiño é unha aposta. Porén, esta xeración descrida, esta xeración marcada polo medo, é tamén unha xeración consciente da importancia do colectivo. A súa ollada é global e, contra o que poida pensarse, teñen moitos menos preconceptos, moitos menos clixés mentais que as anteriores. Que mundo conseguirán erguer, como será a utopía que están obrigados a crear para que a vida siga?
