NARRATIVA
Inma López Silva. O libro da filla. Galaxia, 2020.
por Mercedes Corbillón
Hai historias que non acaban nunca, e non son precisamente as de amor, que poden rematar cun “quérote bastante” ou con calquera outra frase lapidaria das que a vida conxugal e burguesa nos ten preparadas. As historias de abuso dentro dos límites do fogar viven para sempre nas mentes das vítimas e no silencio dos que calan. Hai escuridades que dan medo e abismos aos que non nos apetece mirar, non vaian habitar en nós. Na novela O libro da filla, Inma López Silva cóllenos pola caluga e asómanos sen piedade a esa negritude que está aí, ao noso carón. Helena, periodista valente, muller nesa idade na que as mulleres xa non son protagonistas nin nas novelas nin no cine, decide facer unha reportaxe sobre un home encarcerado por violar a unha das súas fillas. O individuo en cuestión asegura a súa inocencia e a investigación da xornalista, que non é penal, ábrenos a fiestra aos lugares dos feitos e aos seus actores. Coa respiración alterada pola incomodidade entramos nas vidas duns seres recoñecibles, construídos sen maniqueísmo, co seu aquel de maldade, de vulgaridade e de cegueira.
A tensión narrativa oscila sobre un eixo onde dan voltas a verdade e a mentira, e deixa en quen le a incómoda situación de tratar de discernir dende que punto quere achegarse a uns feitos que a todos nos causan repulsión. Tal vez por iso, por ese noxo que nos produce a mera enunciación dalgunhas palabras, estamos máis preparados para crer na versión da inocencia do violador, e esa posibilidade, que tamén nos repele, é un dos grandes acertos da novela: deixarnos espidos ante a nosa mirada, sen darnos un personaxe, vítima ou culpable, ao que agarrarnos coa nosa empatía ou comprensión. Niso tamén está a ambición da novelista, que non quere congraciarse co lector, nin ser amable, nin deixar migallas que nos faciliten seguir o camiño.
Nunha primeira parte a protagonista é a propia Helena, e a narración é tan potente, está tan ben construída e resulta tan aditiva que, debo admitir, deume mágoa perdela cando a novela “se rompe” para abrirse a outros fíos narrativos que non se afastan nunca do principal pero que avanzan en distintas direccións, tamén de calado e ben interesantes, pero que se cadra esparexen un pouco a argamasa da novela. Nesas outras tres partes, ademais do monólogo final co que se pecha o círculo, a autora pon o foco sobre distintos personaxes. Amanda, a filla de Helena, Clara, a muller do violador, Miguel, o ex marido pediatra con ambicións políticas, Félix, o pai morto e figura clave nas vidas de Helena e Amanda. Con eles preséntanos temas candentes: a saída á luz da ultradereita nunha sociedade que a tiña agochada da mesma maneira que as familias soterran os episodios de violencia; a vida nas comunidades antisistema, a fráxil e brillante pátina do éxito social, a perpetuación e corrupción do poder económico, etc. Con todo e con todos, Inma López Silva demostra unha clarividencia, unha agudeza e unha fondura de pensamento que sen dúbida a sitúa entre as voces máis interesantes deste momento.