Domingo 28, Maio 2023
HomeOpinión

Opinión

A lingua, a cultura e as andrómenas dalgúns alcaldes

Na véspera do Día das Letras Galegas, acompañada dun texto escrito na nosa lingua –cada día máis acurrunchada– aparecía unha foto desas ás que nos teñen tan acostumados. Ocupaba a portada dun medio con domicilio fiscal no noroeste de España, afianzando esta nova versión do simbolismo creativo, difícil de engulir para unha boa parte da humanidade, malia as sobredoses de vaselina de curso legal. [Un artigo de Xosé Antón Jardón]

Que é un alcalde de tarifa plana?

Unha das indómitas e retrógradas maluras do que se podería chamar ‘municipalismo contemporáneo’ é a ausencia de proxecto político para o ámbito territorial e social no que deberán desenvolver a súa encomenda, dunha boa parte dos hóspedes electos das consistoriais. [Un artigo de Xosé Antón Jardón]

Un teatro con patria

Abrente e a Mostra de teatro que naceu dela alentaron outra maneira máis creativa de resistir. Liberáronnos do agobio de sentírmonos clandestinos. Resistir comezou a ser un proceso de comunicación, atopármonos aquí e acolá, tomar a iniciativa cultural marcando o ritmo á marxe da autoridade. Fixémolo ben. Despois veu a transición, e con ela o relampagueo dun tempo novo. [Un artigo de Luís Álvarez Pousa]

Concellos galegos ou concellos de Galicia

Xa que, en breve, imos renovar as corporacións locais, tal como van as cousas –e observando por onde van os tiros e as propostas– todo parece indicar que, nos vindeiros anos, teremos que seguir chamándolle “concellos de Galicia” ás nosas entidades locais, no canto de poder falarmos de “concellos galegos” [Por Xosé Antón Jardón]

O regreso de Antón Tovar ás veigas durmidas

Contra a abulia e o esquecemento, que inzan como as acacias nestes tempos etéreos, nos que medran e viven amancebados a desmemoria e o exceso de información revirada, o Museo da Limia (Vilar de Santos), na súa teimosía de loitar contra os elementos, vén de promover, coa colaboración da Secretaría Xeral de Política Lingüística, a Antoloxía poética de Antón Tovar editada por Xerais (Vigo2023). [Por Xosé Antón Jardón]

Si que se pode

O tempo corre. BNG e PSdeG non poden perderse nos seus propios labirintos burocráticos. Teñen que acelerar, mostrar que poden gobernar, cambiar o país para ben. Despois, ofertar ideas e un programa de medidas concretas. [Un artigo de Antón Baamonde]

Pura simulación

A moción non era tanto un torpedo contra o sanchismo -sabíano fracasado- como un reclamo no que picasen todos cantos, nun totum revolutum de indefinidos contornos ideolóxicos, fan da patria un estandarte e dos consensos da Transición que o bipartidismo se encargou de revisar á baixa tras o 23F, as táboas da lei. [Un artigo de Luís Álvarez Pousa]

O espello convexo e os carneiros mochos

A día de hoxe aínda perduran as trécolas sobre a procesión en rogativa –ou moción de censura– oficiada polo neofranquismo cortesán e por un sancristán tridentino vestido de diácono, o metamórfico Ramón Tamames, convocada co fin de pedirlle á Nosa Señora da Extremadoira que intercedese ante o confrade Feijóo. [Un relato de Xosé Antón Jardón]

Negociar a paz

Nas argumentacións dos que, aparte de seguir producindo milleiros e milleiros de vítimas e ter detrás aos lobbies da industria da guerra e da reconstrución do devastado, teñen por obxectivo sine qua non emparedar definitivamente a Rusia, aniña un serio obstáculo intelectual e moral para calquera posible acordo de paz. [Un artigo de Luís Álvarez Pousa]

O ensino-orquestra II

A lexión de expertos, neurodidactas, coaches e gurús da educación en xeral, ofrecen solucións máxicas. Falan dunha escola na que os problemas se sortean con vídeos de youtuber e xogos de rol, non con esforzo e orzamentos. [Un artigo de Xurxo Borrazás]

Soas

O feito de continuar na vida cando moitos sucumbiron dá testemuño dunha enorme solidez. Esa tamén é unha imaxe posible da última vellez: seres extraordinarios, seres limítrofes co abismo que, desprovistos de identidade e de intereses, habitan cara adentro, na pureza do presente. [Un artigo de Rexina Vega]

O ensino-orquestra

Non teño outra autoridade que a de levar 35 anos como profesor, abondo para afirmar que este é un dos poucos artigos nos que vou falar do que sei. Coñézoo a fondo e podo opinar sobre a derrota (fracaso e deriva) que está a operar no ensino, cambios e tendencias xa seica sen volta atrás. Isto é así tanto no ámbito universitario coma no pre-universitario, do que nos imos ocupar. [Un artigo de Xurxo Borrazás]

Días de intemperie

Cada día concluso azacotaba sen remedio a miña conturbada impaciencia. Mais, a piques de cumprirse o mes dende que lle enviara aquel delicioso obsequio, recibín como a auga de maio a telefonada do meu tío Lisardo. Necesitaba escoitalo para darlle sosego ás porfionas inquedanzas que, mentres tanto, bulían e rebulían nos andeis das miñas ansiosas cavilacións. [Un relato de Xosé Antón Jardón]

Aquel Ourense de cine

Botabamos de menos na cultura galega, tan de letras e tan popular ao mesmo tempo, un baño de realismo máxico, para facer posible que na Galicia das vindeiras décadas cohabitasen o home ilustrado e o homo videns. E pensamos: por que non un cine galego?  Por que non unha televisión galega? [Un artigo de Luís Álvarez Pousa]

Que tropa, que tempos…, que ventos!

No conto Los vientos –unha mistura de ensaio, ficción e acto de contrición– o premio Nobel de Literatura de 2010, Mario Vargas Llosa, esmérase ao tope tratando de explicarnos as convulsas mudanzas destes tempos tan liviáns, de encefalograma plano e talmente desaclimatados. O autor ilústranos sobre a chegada dunha nova era que, malia avanzar e mellorar inmensamente en moitos aspectos, noutros catapúltanos aos comezos do cuaternario. [Un relato de Xosé Antón Jardón]

A postanimalidade ou a redefinición do suxeito

A chegada da guerra cultural da extrema dereita supón poñer a lingua no foco, convertela, de feito, nun albo prioritario. O cambio da lei de violencia de xénero polo da máis neutra Violencia intrafamiliar na comunidade de Castela e León, a eliminación dos termos “ecofeminismo” ou “ecodependencia” nos programas de estudo da ESO na comunidade de Madrid son indicios deste cambio de rumbo que comeza a fraguar. [Un artigo de Rexina Vega]

Daqueles pos, estes lodos

Non se trata só dunha puntual e reiterada acometida das dereitas co obxectivo finalista de recuperar sen perigosos atallos o poder perdido. O de agora ten todas as trazas de materializar o "ata onde faga falta" que verbalizan sen rubor desde o PP e VOX, evidenciando que non teñen límites na súa estratexia compartida. Un ten a sensación de que buscan alterar a arquitectura da nosa democracia. [Un artigo de Luís Álvarez Pousa] 

Cartas sen selo. As fragancias que nunca esvaecen

Na véspera da Noiteboa –que xa queda tan lonxe– Roberto envioume un whatsapp para felicitarme as festas, e eu respondinlle decontado cunha chamada telefónica. Quería escoitar a súa voz, fascinante e sedutora como a luzada da lúa, tan suave e agradábel como a seda, capaz de apoucar as intemperies e os aconteceres cargosos que tanto infestan estes tempos abruptos, acugulados de estragos..., de mediocridade e confusión. [Un relato de Xosé Antón Jardón]

[Relato] É a caligrafía, babeco!

Despois dunha extensa parola co amigo Antonio, fun cara a caixa do correo para comprobar se había correspondencia. Malia a curta distancia, o percorrido fíxoseme tan eterno que non fun quen de apartar da cabeza o teimudo empeñado do meu amigo aragonés en seguir subsistindo sen móbil e en sentenciar, sen despeitearse, que a palabra Whatsapp nunca atopará acubillo nos dicionarios galegos. [Un relato de Xosé Antón Jardón]

E de novo, “puta”

Outra vez pasa, outra vez temos que escoitar esa palabra que denigra, ese compendio de valores tecidos durante centos e centos de anos de misoxinia patriarcal. As mulleres, sempre baixo sospeita, sempre sexualizadas, sempre reducidas a corpo, a animalidade. Desta vez iso, a animalización, era ben clara, non vaia ser que non entendésemos a mensaxe: “Putas, salid de vuestras madrigueras como conejas”. [Por Rexina Vega]