Destacadas

A conta da preanunciada “harmonización fiscal” para un Estado de estrutura federalizante, que os expertos veñen reclamando desde hai anos, as dereitas están poñendo o grito no ceo contra o Goberno de coalición. Casado ergueu a bandeira da contestación aducindo que é unha concesión ao nacionalismo a cambio dos seus votos no debate da lei de orzamentos e que iso vai directamente contra Madrid, e ameaza con bloquear a iniciativa nas comunidades nas que gobernan. Díaz Ayuso anuncia guerrilla urbana e Feijóo pon condicións. A voapluma, o xornalista Daniel Álvarez pon o acento precisamente en Madrid. [Un artrigo de Dani Álvarez]

Das crónicas saídas do Foro de La Toja non tira un máis que pullas e exorcismos. Se como os presentou a toda páxina o xornal dos Fernández Latorre son as “mellores mentes” de España, aviados imos. Foi todo como moito unha representación. Co rei na mesa, tocaba poñerse monárquicos ata na sopa. E ninguén como Felipe González e Alberto Núñez para exercer de turiferarios. Cumpriron. Con iso contaban os patrocinadores, a crème da crème do empresariado español, que veñen movendo Roma con Santiago para acoirazar o sistema de poder no que sempre fixeron Caixa, empezando por apoiar sen condicións a continuidade da monarquía. [Un artigo de Luís Álvarez Pousa]

Os usuarios da praia urbana de Celeiro, na Mariña lucense, non poden beneficiarse da desescalada pandémica coma noutros areais do país. A alcaldía de Viveiro mantén activada a recomendación de non bañarse nela ata que se comprobe que as augas que a cubren non ameazan a saúde das persoas. Xa ocurrira no verán pasado. Nesta ocasión, as sospeitas teñen no varadeiro, que ocupa unha terceira parte desa praia, o seu obxetivo: é un foco de contaminación. Tamén acústica. A Plataforma Pro-Celeiro, que demanda o seu traslado, denunciouno a Portos, que ata o de agora amosou ter oídos xordos. [Un informe de Carlos Montenegro]

Unha emerxencia sanitaria coma a da Covid-19 supón un test de estrés non só ao sistema sanitario senón á capacidade organizativa, de reacción e decisión para adoptar as alternativas nun contexto de incertidume e presión.  As numerosas eivas detectadas, estruturais e coxunturais, requiren unha avaliación demorada para corrixilas. No eido sanitario, é preciso avaliar se as políticas de recortes e precarización do persoal sanitario incidiron no espallamento da enfermidade e nunha maior mortalidade.  [Un artigo de Alba Nogueira]

Estamos en estado de alarma. Ás portas do que en democracia é, ou debera ser, unha festa en liberdade: a das eleccións do 12 de xullo. Para iso, nada tería que estorbar, malia as limitacións que siga impoñendo a pandemia, tanto a fase deliberativa, imprescindible para termos os cidadáns capacidade e liberdade de decisión, como a emisión do voto. E xa que todo o proceso se dá nun tempo excepcional, o que se impón é un proceso igualmente excepcional, no que os medios de comunicación públicos pasen de meros apéndices a activos dinamizadores do debate electoral. [Por Luís Álvarez Pousa]

A pandemia destapou as carencias dos sistemas sanitarios, mesmo os eficientes, para enfrontarse a unha situación excepcional, tamén desveou o funcionamento dunha sociedade permeada ata a médula polo capitalismo. A asistencia foi levada ao límite durante lustros con criterios de empresa, productividade e abaratamento, a costa da sobrecarga dos profesionais. Como nas economías domésticas depauperadas, mentres non ten que afrontar un extra, vai indo. Xa cada ano por xaneiro a sanidade se vía desbordada pola vaga de gripe, ma non troppo. Cando a presión aumenta, xestionar as necesidades de atención é coller auga nun cesto. [Un artigo de Xurxo Borrazás]

Recentemente tivemos unha nova evidencia do que supón para a UE o liderado de Alemaña cando o Tribunal Constitucional alemán volveu poñer en cuestión a compra de bonos por parte da BCE (PSPP), por equiparala a un financiamento directo dos estados. Unha decisión que non deixa de ser un chanzo máis na férrea e inamovible postura alemana a prol dunha Unión Europea ordoliberal. Porque é no que se traduce esa opción: unha UE na que a ortodoxia monetaria, o axuste fiscal e a rebaixa salarial sexan as claves das súas políticas económicas. [Un artigo de Manoel Barbeitos]

Na desescalada, a batalla céntrase no control político do relato. Por dúas vías posibles pero enfrontadas: a da xestión no día a día da pandemia, á que se agarra o goberno de coalición, e a que fai da explotación do medo e da morte un argumentario de consigna e desinformación masiva, que ten nos guerracivilistas de Vox e de Faes aos seus activistas. Se os de Sánchez e Iglesias se afanan para iso en non deixar fío de control sen amarrar, poñendo incluso en cuestión por ese obxetivo o deseño democrático do Estado das autonomías, os de Abascal e Casado aproveitan todos os atallos, legais e ilegais, co propósito de enlamar o terreo o suficiente como para xustificar, en modo emerxencia nacional, un golpe cirúrxico. [Un artigo de Luís Álvarez Pousa]

A crise sanitaria provocada pola Covid-19 puxo de novo en evidencia as grandes limitacións que como banca pública agocha o Banco Central Europeo. Xa eran coñecidas polos expertos, pero agora é algo que van coñecer moitos máis cidadáns. Dado que se trata dunha banca pública, preguntaranse con toda lóxica para que nos serve o BCE, sobre todo ao compararen as súas actuacións coas doutros bancos centrais, por caso a Reserva Federal (EE.UU) e o Banco de Inglaterra (Gran Bretaña). [Un artigo de Manoel Barbeitos]

Esta é unha crónica triste. Seguramente a máis triste de cantas leva escritas para Tempos Novos, aproveitando as súas viaxes a países en conflito. Moncho Iglesias vén de sufrir en carne propia os pullazos máis duros da pandemia. Confinado canda os pais na súa casa viguesa, sobreviviu á dor e ao medo. Non asi o seu pai, ao que viron saír da casa nunha ambulancia para non volver máis. El evoluciona ben, o mesmo que a nai, que tamén deu positivo. Quere compartir o vivido o día no que o pai cumpriría anos. A crónica máis triste.

A epidemia do coronavirus, ademais dunha ameaza para a saúde da poboación de consecuencias aínda descoñecidas que ten suscitado unha enorme alarma e preocupación social, transformou o Estado nun campo de batalla política na que o Partido Popular, Vox e outros partidos da dereita están a utilizar todas as armas posibles para desgastar a xestión do Goberno. [Un artigo de Manuel Martín, médico e membro da Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública]

Non hai moitos días razoaba que a catástrofe do coronavirus enfrontábanos a unha colosal incerteza, cousa moi distinta dun risco. E que iso tiña consecuencias sobre o tipo de medidas que unha sociedade pode tomar, tanto para previr tales situacións como para xestionalas unha vez que se desatan. A idea clave é aplicar o principio de precaución. Porque recoñecida a nosa ignorancia e impotencia debemos evitar a soberbia, a compracencia tecnocrática ou a temeridade.Por exemplo: tomando medidas cautelares e urxentes de confinamento no canto de persistir en manter as usuais mobilidades sociais. Aínda que iso poida impactar gravemente coa actividade económica ou a vida social habitual. [Un artigo de Albino Prada]

A pandemia do coronavirus está poñendo en evidencia como aquelo que moitos viñemos repetindo a pesar das fortes críticas de que “a austeridade mata”, tiña fundamento. Hoxe xa son poucos os que poden discutir que os duros axustes fiscais e as  drásticas reformas laborais están impedindo ás distintas administracións públicas atacar debidamente os efectos, que xa non as causas, provocados por esta nova pandemia. Os duros recortes do gasto público en funcións de benestar fundamentais como a sanidade, a atención aos maiores, a familia e a infancia están agora demostrando os seus efectos sobre a saúde e a vida de moitas persoas. [Un artigo de Manoel Barbeitos]

A eclosión da epidemia dun novo coronavirus con epicentro na cidade chinesa de Wuhan, provincia de Hubei, alertou ao mundo enteiro, sacudiu os cimentos da China e abriu novas incertezas sobre o futuro da economía global e a propia estabilidade social e política chinesas. Ao maxín viñeron as imaxes do anterior episodio similar de 2002-2003, con foco na provincia de Guangdong. A alarma agrandouse á vista da enorme progresión dos contaxiados, que rapidamente foron detectados por todo o territorio da China e varias ducias de países, se ben a mortandade confirmouse como menor. Aínda así, cóntase que serán superadas con creces as cifras da crise do SARS. [Un artigo de Xulio Ríos, director do Observatorio de la Política China]

Ben está o que ben acaba, e finalmente, despois da estúpida convocatoria electoral última, España inaugura un goberno de coalición. Dende a Sagrada Transición ata hoxe tal cousa non sucedera xamais. E miren por onde os deputados galegos, se queren, poden ter algo que dicir, dados os equilibrios resultantes. O do BNG, pero non só. Aos do PSOE e Galicia en Común tamén se lles poderá ver, se queren deixarse ver. Antes a fórmula usual foi a da alternancia dos dous partidos maioritarios, quendistas no exercicio do poder que, pola súa vez, pactaban con CiU&PNV, que eran o verdadeiro partido bisagra español. Eran os anos en que o ABC decretaba a Pujol “Español del año”. Fai como dous milenios disto.  

Incendios forestais fora de control, catástrofes naturais descoñecidas ata o de agora, perda intensa e crecente de biodiversidade son probas indiscutibles de que estamos nunha situación de crecente emerxencia medio ambiental. Unha emerxencia que ten como centro o quecemento do planeta Terra. Un quecemento que, xa non hai dúbidas, é provocado pola actividade humana. Un quecemento que ten acadado tal dimensión que hai voces moi autorizadas que nos advirten de que resulta xa irreversible. Que aínda no caso moi improbable de que se detiveran tódalas emisións de gases que están provocando o actual quecemento, este non se detería dada a cantidade de gases que hai, hoxe en día, acumulados na atmosfera.

O 2020 entrou forzado. Hai demasiadas cousas en xogo. Entre nós e no mundo global. Eis polo que se fai atinada a sentenza de que, a día de hoxe, a incertidume é a única certeza, coa que o sociólogo Zygmunt Bauman saudaba a entrada do século XXI. Porén, e pese aos malos agoiros sobre o ciclo económico, ou sobre a emerxencia climática e a revolución dixital, que poñen contra as cordas o sistema produtivo e o modelo actual de crecemento, deixamos un ano no que se activaron os movementos cívicos contra o que podemos denominar a dirección do mundo, que se entregou de mans e pés ao máis depredador dos dogmas neoliberais. Desde a Francia europea ata Latinoamérica e Hong Kong.

Coinciden no tempo as negociacións con ERC para facer posible que Sánchez sexa investido presidente e a ruptura da unanimidade no TC sobre todo o que tivo directa ou indirectamente que ver co procés catalán. Dándolle a razón a Junqueras no seu recurso en defensa dos seus dereitos de representación política, os tres maxistrados que romperon a disciplina de Estado á que se viñeron sometendo desde o 2017 os xuíces da Audiencia Nacional, do Tribunal Supremo e do Constitucional abandeiran o despegue da operación castigo contra os líderes, políticos e sociais, do independentismo.

Se a nivel fiscal os orzamentos públicos mostran os gastos programados e os ingresos esperados durante un exercicio pola administración de torno, a nivel político, en función tanto da orixe e contía dos ingresos como do destino dos gastos, os orzamentos son tamén unha mostra do perfil político do goberno (conservador, liberal, progresista). Máis aínda, os orzamentos públicos tamén nos poden servir para ver a personalidade política e administrativa dos gobernantes, como estes avalían o territorio que administran.

Seguimos a precisar, dende a nosa lingua, ensaios coma este Da Carapuchiña ao señor Lamote. Clásicos da literatura para a infancia e a mocidade en lingua galega de Miguel Vázquez Freire. O volume analiza diferentes contos (de Carapuchiña a Brancaneves) e distintos autores de literatura infantil (Andersen, Stevenson, Dickens, Barrié, Roald Dahl ou Neira Vilas, entre outros) que posúen versións ou obra en galego.Faino, ademais, cunha honestidade implacable: porque se para algo debe servir este volume debe ser para axudar ao lectorado a discernir os motivos de que certos textos perduren na nosa memoria colectiva e outros non.