Destacadas

A epidemia do coronavirus, ademais dunha ameaza para a saúde da poboación de consecuencias aínda descoñecidas que ten suscitado unha enorme alarma e preocupación social, transformou o Estado nun campo de batalla política na que o Partido Popular, Vox e outros partidos da dereita están a utilizar todas as armas posibles para desgastar a xestión do Goberno. Nesta confrontación súa utilizan argumentos como a falta de material sanitario, máscaras, traxes de protección, ou atrasos nas compras das mesmas, aínda que este problema afecta a gran maioría das administracións autonómicas que teñen transferida a sanidade, independentemente da súa orientación política. [Un artigo de Manuel Martín, médico e membro da Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública]

Non hai moitos días razoaba que a catástrofe do coronavirus enfrontábanos a unha colosal incerteza, cousa moi distinta dun risco. E que iso tiña consecuencias sobre o tipo de medidas que unha sociedade pode tomar, tanto para previr tales situacións como para xestionalas unha vez que se desatan. A idea clave é aplicar o principio de precaución. Porque recoñecida a nosa ignorancia e impotencia debemos evitar a soberbia, a compracencia tecnocrática ou a temeridade.Por exemplo: tomando medidas cautelares e urxentes de confinamento no canto de persistir en manter as usuais mobilidades sociais. Aínda que iso poida impactar gravemente coa actividade económica ou a vida social habitual. [Un artigo de Albino Prada]

A pandemia do coronavirus está poñendo en evidencia como aquelo que moitos viñemos repetindo a pesar das fortes críticas de que “a austeridade mata”, tiña fundamento. Hoxe xa son poucos os que poden discutir que os duros axustes fiscais e as  drásticas reformas laborais están impedindo ás distintas administracións públicas atacar debidamente os efectos, que xa non as causas, provocados por esta nova pandemia. Os duros recortes do gasto público en funcións de benestar fundamentais como a sanidade, a atención aos maiores, a familia e a infancia están agora demostrando os seus efectos sobre a saúde e a vida de moitas persoas. [Un artigo de Manoel Barbeitos]

A eclosión da epidemia dun novo coronavirus con epicentro na cidade chinesa de Wuhan, provincia de Hubei, alertou ao mundo enteiro, sacudiu os cimentos da China e abriu novas incertezas sobre o futuro da economía global e a propia estabilidade social e política chinesas. Ao maxín viñeron as imaxes do anterior episodio similar de 2002-2003, con foco na provincia de Guangdong. A alarma agrandouse á vista da enorme progresión dos contaxiados, que rapidamente foron detectados por todo o territorio da China e varias ducias de países, se ben a mortandade confirmouse como menor. Aínda así, cóntase que serán superadas con creces as cifras da crise do SARS. [Un artigo de Xulio Ríos, director do Observatorio de la Política China]

O anuncio do goberno español (PSOE/UP) da súa vontade de implantar a Taxa Tobin en España trouxo de novo a actualidade este demanda que as organizacións sociais, lideradas por ATTAC, veñen reclamando dende fai varias décadas para así combater a especulación financeira. Dada a importancia de tema compre explicar con detalle en que consiste esta medida, que obxectivos persegue e como debera sela súa aplicación. Unha vez analizado poderemos alcanzar a ver a real dimensión da medida aprobada polo goberno español. [Un artigo de Manoel Barbeitos]

A política travestida de axitación. Non é unha boanova. Pero é coa que haberá que lidiar nesta lexislatura. Sabendo, iso si, como as monta a dereita española cada vez que perde unhas eleccións. Porque esta de agora non é se non a terceira grande onda de axitación política neste tempo de alongada transición democrática. E algo das dúas anteriores quedou nas hemerotecas. A primeira delas, no 92, cando se produciu contra o goberno de González unha estratexia de asalto ao poder, aproveitando unha crise económica de media intensidade, co chamado sindicato do crime (a nomenclatura mediática do momento, con Ansón á cabeza) e escuros personaxes como o banqueiro Mario Conde en comandita. . A segunda, no 2004, coa guerra de Iraq estalando nas conciencias do mundo civilizado.

Ben está o que ben acaba, e finalmente, despois da estúpida convocatoria electoral última, España inaugura un goberno de coalición. Dende a Sagrada Transición ata hoxe tal cousa non sucedera xamais. E miren por onde os deputados galegos, se queren, poden ter algo que dicir, dados os equilibrios resultantes. O do BNG, pero non só. Aos do PSOE e Galicia en Común tamén se lles poderá ver, se queren deixarse ver. Antes a fórmula usual foi a da alternancia dos dous partidos maioritarios, quendistas no exercicio do poder que, pola súa vez, pactaban con CiU&PNV, que eran o verdadeiro partido bisagra español. Eran os anos en que o ABC decretaba a Pujol “Español del año”. Fai como dous milenios disto.  

Incendios forestais fora de control, catástrofes naturais descoñecidas ata o de agora, perda intensa e crecente de biodiversidade son probas indiscutibles de que estamos nunha situación de crecente emerxencia medio ambiental. Unha emerxencia que ten como centro o quecemento do planeta Terra. Un quecemento que, xa non hai dúbidas, é provocado pola actividade humana. Un quecemento que ten acadado tal dimensión que hai voces moi autorizadas que nos advirten de que resulta xa irreversible. Que aínda no caso moi improbable de que se detiveran tódalas emisións de gases que están provocando o actual quecemento, este non se detería dada a cantidade de gases que hai, hoxe en día, acumulados na atmosfera.

O 2020 entrou forzado. Hai demasiadas cousas en xogo. Entre nós e no mundo global. Eis polo que se fai atinada a sentenza de que, a día de hoxe, a incertidume é a única certeza, coa que o sociólogo Zygmunt Bauman saudaba a entrada do século XXI. Porén, e pese aos malos agoiros sobre o ciclo económico, ou sobre a emerxencia climática e a revolución dixital, que poñen contra as cordas o sistema produtivo e o modelo actual de crecemento, deixamos un ano no que se activaron os movementos cívicos contra o que podemos denominar a dirección do mundo, que se entregou de mans e pés ao máis depredador dos dogmas neoliberais. Desde a Francia europea ata Latinoamérica e Hong Kong.

Coinciden no tempo as negociacións con ERC para facer posible que Sánchez sexa investido presidente e a ruptura da unanimidade no TC sobre todo o que tivo directa ou indirectamente que ver co procés catalán. Dándolle a razón a Junqueras no seu recurso en defensa dos seus dereitos de representación política, os tres maxistrados que romperon a disciplina de Estado á que se viñeron sometendo desde o 2017 os xuíces da Audiencia Nacional, do Tribunal Supremo e do Constitucional abandeiran o despegue da operación castigo contra os líderes, políticos e sociais, do independentismo.

Se a nivel fiscal os orzamentos públicos mostran os gastos programados e os ingresos esperados durante un exercicio pola administración de torno, a nivel político, en función tanto da orixe e contía dos ingresos como do destino dos gastos, os orzamentos son tamén unha mostra do perfil político do goberno (conservador, liberal, progresista). Máis aínda, os orzamentos públicos tamén nos poden servir para ver a personalidade política e administrativa dos gobernantes, como estes avalían o territorio que administran.

Seguimos a precisar, dende a nosa lingua, ensaios coma este Da Carapuchiña ao señor Lamote. Clásicos da literatura para a infancia e a mocidade en lingua galega de Miguel Vázquez Freire. O volume analiza diferentes contos (de Carapuchiña a Brancaneves) e distintos autores de literatura infantil (Andersen, Stevenson, Dickens, Barrié, Roald Dahl ou Neira Vilas, entre outros) que posúen versións ou obra en galego.Faino, ademais, cunha honestidade implacable: porque se para algo debe servir este volume debe ser para axudar ao lectorado a discernir os motivos de que certos textos perduren na nosa memoria colectiva e outros non.

Busca un palabras de autoridade que alumeen un diagnóstico do que está pasando en sociedades tan afastadas entre si como Francia, Hong Kong, Ecuador, Chile ou España. Algo que explique o que os medios de comunicación, sempre atentos á mordida, amosan con depurada estética belicista: as protestas de milleiros de xoves e non tanto por causas moi diversas, que acaban en enfrontamentos de suma violencia entre manifestantes e policías.“Non é a subida do Metro, é o pinochetismo que agoniza”, leo e asimilo por se o diagnóstico chileno serve para facelo tamén respecto desas noites de tele e lume que dramatizaron a revolta en Barcelona contra a dura sentenza do procés. Haberá que ver nese escenario os síntomas do “franquismo que agoniza”? Ou acaso mellor: do réxime do 78 que agoniza con el?

Resulta moi preocupante que mentres os sinais de que estamos ás portas dunha nova crise son cada vez mais contundentes, altos responsables políticos, tanto españois -todos aspirantes a gobernar logo do 10N- como galegos sigan negando estas evidencias. Resulta moi preocupante, pois parecera que imos cara os mesmos e graves erros que se cometeron nos anos 2008 e 2009 cando, coa crise financeira chamando á porta os gobernos español e galego de turno, seguían repetindo aquilo de que España e Galicia estaban na mellor posición para evitala. E logo pasou o que pasou, que a improvisación e as malas prácticas converteron o que era unha crise financeira nunha grande recesión cos efectos e as consecuencias de todos coñecidos e sufridas.

A cambiante posición política tanto do presidente do goberno en funcións, Pedro Sánchez, como dos dirixentes do seu partido (PSOE) en relación a maioría dos problemas políticos de España e, moi especialmente, fronte ao conflito catalán, pon unha vez mais en evidencia o abandono da esquerda pola socialdemocracia española. Embarullados no que se dá en chamar tacticismo son quen de dicir hoxe unha cousa e mañá outra sempre que, aconsellados polos seus asesores que viven colgados das enquisas, lles recomenden o que resulta oportuno declarar nese momento.

TOMÁS GARCÍA AZCÁRATE, experto en política agraria comunitaria "A PAC é un reto, pero tamén unha oportunidade para Galicia"  Poucos expertos como Tomás García Azcárate para profundar no proceso de negociación que se desenvolve deste hai meses en Bruxelas para acadar un consenso sobre a nova PAC. A súa traxectoria profesional (funcionario europeo entre...

O realizador Oliver Laxe ben podía reproducir en imaxes, como fai na aplaudida O que arde, o estado de excitación ao que conducen as actitudes temerarias dos políticos que cortan o bacallau en España. Non contentos con facer do 10N un novo día da marmota, que o interino vocacional Pedro Sánchez levou á súa axenda a mesma noite do 28A, volven a Catalunya en son de guerra nas vésperas da sentenza polo Procés, e xa non saben como competir en demostrar quen ten a bandeira máis longa.

O 27 de setembro pasado foi unha xornada histórica para a defensa do clima desde o noso país. Por un duplo motivo. Por primeira vez, após décadas de apatía climática, e empurrada pola xente moza, Galicia saiu á rúa para demandar solucións á crise climática global. Ese día, Endesa anunciou que deixa de queimar carbón na térmica das Pontes, a industria do sur da UE que máis contribúe ao cambio climático, xunto coa de Torrevaldaliga Nord, tamén do Grupo Enel.

Parece que, de maior, Pedro Sánchez quere ser Felipe. Pero Felipe tiña máis arte e, ademais, os tempos eran outros. Naquel momento, tratábase de crear un Estado de Benestar que non existía en España, agora trátase de facelo máis pequeno e de crear máis espazos para os negocios privados no seu entorno. Ernst Lluch foi o responsable de universalizar a sanidade, agora do que se trata é de reducir os servizos públicos. Aquela era unha época de estabilidade e optimismo, esta de incerteza e ansiedade.

Cando chega a notícia tanto tempo esperada de que se dedicará o Dia das Letras Galegas de 2020 a Carvalho Calero, quero escrever um texto que o celebre e difunda, com a mesma ortografia que partilhamos há quarenta anos com o homem a quem se faz homenagem, rogando à imprensa que respeite este repto. Ninguém com un mínimo de obxectividade pode negarlle a Carvalho ser merecente do Dia das Letras.