Destacadas

Ben está o que ben acaba, e finalmente, despois da estúpida convocatoria electoral última, España inaugura un goberno de coalición. Dende a Sagrada Transición ata hoxe tal cousa non sucedera xamais. E miren por onde os deputados galegos, se queren, poden ter algo que dicir, dados os equilibrios resultantes. O do BNG, pero non só. Aos do PSOE e Galicia en Común tamén se lles poderá ver, se queren deixarse ver. Antes a fórmula usual foi a da alternancia dos dous partidos maioritarios, quendistas no exercicio do poder que, pola súa vez, pactaban con CiU&PNV, que eran o verdadeiro partido bisagra español. Eran os anos en que o ABC decretaba a Pujol “Español del año”. Fai como dous milenios disto.  

Incendios forestais fora de control, catástrofes naturais descoñecidas ata o de agora, perda intensa e crecente de biodiversidade son probas indiscutibles de que estamos nunha situación de crecente emerxencia medio ambiental. Unha emerxencia que ten como centro o quecemento do planeta Terra. Un quecemento que, xa non hai dúbidas, é provocado pola actividade humana. Un quecemento que ten acadado tal dimensión que hai voces moi autorizadas que nos advirten de que resulta xa irreversible. Que aínda no caso moi improbable de que se detiveran tódalas emisións de gases que están provocando o actual quecemento, este non se detería dada a cantidade de gases que hai, hoxe en día, acumulados na atmosfera.

O 2020 entrou forzado. Hai demasiadas cousas en xogo. Entre nós e no mundo global. Eis polo que se fai atinada a sentenza de que, a día de hoxe, a incertidume é a única certeza, coa que o sociólogo Zygmunt Bauman saudaba a entrada do século XXI. Porén, e pese aos malos agoiros sobre o ciclo económico, ou sobre a emerxencia climática e a revolución dixital, que poñen contra as cordas o sistema produtivo e o modelo actual de crecemento, deixamos un ano no que se activaron os movementos cívicos contra o que podemos denominar a dirección do mundo, que se entregou de mans e pés ao máis depredador dos dogmas neoliberais. Desde a Francia europea ata Latinoamérica e Hong Kong.

Coinciden no tempo as negociacións con ERC para facer posible que Sánchez sexa investido presidente e a ruptura da unanimidade no TC sobre todo o que tivo directa ou indirectamente que ver co procés catalán. Dándolle a razón a Junqueras no seu recurso en defensa dos seus dereitos de representación política, os tres maxistrados que romperon a disciplina de Estado á que se viñeron sometendo desde o 2017 os xuíces da Audiencia Nacional, do Tribunal Supremo e do Constitucional abandeiran o despegue da operación castigo contra os líderes, políticos e sociais, do independentismo.

Se a nivel fiscal os orzamentos públicos mostran os gastos programados e os ingresos esperados durante un exercicio pola administración de torno, a nivel político, en función tanto da orixe e contía dos ingresos como do destino dos gastos, os orzamentos son tamén unha mostra do perfil político do goberno (conservador, liberal, progresista). Máis aínda, os orzamentos públicos tamén nos poden servir para ver a personalidade política e administrativa dos gobernantes, como estes avalían o territorio que administran.

Seguimos a precisar, dende a nosa lingua, ensaios coma este Da Carapuchiña ao señor Lamote. Clásicos da literatura para a infancia e a mocidade en lingua galega de Miguel Vázquez Freire. O volume analiza diferentes contos (de Carapuchiña a Brancaneves) e distintos autores de literatura infantil (Andersen, Stevenson, Dickens, Barrié, Roald Dahl ou Neira Vilas, entre outros) que posúen versións ou obra en galego.Faino, ademais, cunha honestidade implacable: porque se para algo debe servir este volume debe ser para axudar ao lectorado a discernir os motivos de que certos textos perduren na nosa memoria colectiva e outros non.

Busca un palabras de autoridade que alumeen un diagnóstico do que está pasando en sociedades tan afastadas entre si como Francia, Hong Kong, Ecuador, Chile ou España. Algo que explique o que os medios de comunicación, sempre atentos á mordida, amosan con depurada estética belicista: as protestas de milleiros de xoves e non tanto por causas moi diversas, que acaban en enfrontamentos de suma violencia entre manifestantes e policías.“Non é a subida do Metro, é o pinochetismo que agoniza”, leo e asimilo por se o diagnóstico chileno serve para facelo tamén respecto desas noites de tele e lume que dramatizaron a revolta en Barcelona contra a dura sentenza do procés. Haberá que ver nese escenario os síntomas do “franquismo que agoniza”? Ou acaso mellor: do réxime do 78 que agoniza con el?

Resulta moi preocupante que mentres os sinais de que estamos ás portas dunha nova crise son cada vez mais contundentes, altos responsables políticos, tanto españois -todos aspirantes a gobernar logo do 10N- como galegos sigan negando estas evidencias. Resulta moi preocupante, pois parecera que imos cara os mesmos e graves erros que se cometeron nos anos 2008 e 2009 cando, coa crise financeira chamando á porta os gobernos español e galego de turno, seguían repetindo aquilo de que España e Galicia estaban na mellor posición para evitala. E logo pasou o que pasou, que a improvisación e as malas prácticas converteron o que era unha crise financeira nunha grande recesión cos efectos e as consecuencias de todos coñecidos e sufridas.

A cambiante posición política tanto do presidente do goberno en funcións, Pedro Sánchez, como dos dirixentes do seu partido (PSOE) en relación a maioría dos problemas políticos de España e, moi especialmente, fronte ao conflito catalán, pon unha vez mais en evidencia o abandono da esquerda pola socialdemocracia española. Embarullados no que se dá en chamar tacticismo son quen de dicir hoxe unha cousa e mañá outra sempre que, aconsellados polos seus asesores que viven colgados das enquisas, lles recomenden o que resulta oportuno declarar nese momento.

TOMÁS GARCÍA AZCÁRATE, experto en política agraria comunitaria "A PAC é un reto, pero tamén unha oportunidade para Galicia"  Poucos expertos como Tomás García Azcárate para profundar no proceso de negociación que se desenvolve deste hai meses en Bruxelas para acadar un consenso sobre a nova PAC. A súa traxectoria profesional (funcionario europeo entre...

O realizador Oliver Laxe ben podía reproducir en imaxes, como fai na aplaudida O que arde, o estado de excitación ao que conducen as actitudes temerarias dos políticos que cortan o bacallau en España. Non contentos con facer do 10N un novo día da marmota, que o interino vocacional Pedro Sánchez levou á súa axenda a mesma noite do 28A, volven a Catalunya en son de guerra nas vésperas da sentenza polo Procés, e xa non saben como competir en demostrar quen ten a bandeira máis longa.

O 27 de setembro pasado foi unha xornada histórica para a defensa do clima desde o noso país. Por un duplo motivo. Por primeira vez, após décadas de apatía climática, e empurrada pola xente moza, Galicia saiu á rúa para demandar solucións á crise climática global. Ese día, Endesa anunciou que deixa de queimar carbón na térmica das Pontes, a industria do sur da UE que máis contribúe ao cambio climático, xunto coa de Torrevaldaliga Nord, tamén do Grupo Enel.

Parece que, de maior, Pedro Sánchez quere ser Felipe. Pero Felipe tiña máis arte e, ademais, os tempos eran outros. Naquel momento, tratábase de crear un Estado de Benestar que non existía en España, agora trátase de facelo máis pequeno e de crear máis espazos para os negocios privados no seu entorno. Ernst Lluch foi o responsable de universalizar a sanidade, agora do que se trata é de reducir os servizos públicos. Aquela era unha época de estabilidade e optimismo, esta de incerteza e ansiedade.

Cando chega a notícia tanto tempo esperada de que se dedicará o Dia das Letras Galegas de 2020 a Carvalho Calero, quero escrever um texto que o celebre e difunda, com a mesma ortografia que partilhamos há quarenta anos com o homem a quem se faz homenagem, rogando à imprensa que respeite este repto. Ninguém com un mínimo de obxectividade pode negarlle a Carvalho ser merecente do Dia das Letras.

Diante do inferno de lapas que, á maneira dunha nova praga bíblica, ameaza a rexión latinoamericana na que todos coinciden en situar a maior biodiversidade da terra —a Amazonia ocupa sete millóns de quilómetros cadrados a través de nove países—, hai demasiados interesados en poñerse dramáticos sen outro recurso acusatorio que o da bolsonarización. Que o presidente brasileiro Jei Bolsonaro participa do aquelarre non admite dúbidas: deulles vía libre aos que producen "queimas" para eliminar a selva.

Andan os medios medindo os pasos dados polos negociadores do PSOE e Unidas Podemos. Inutilmente. A suma de despropósitos encontrados a un lado e a outro da mesa non xustifica en maneira algunha o resultado. O Estado está á deriva, sen un goberno que a deteña. E as esquerdas morden o pó do ciclón da investidura e están como se viñeran de protagonizar o penúltimo duelo en O.K. Corral. Coas dereitas pretas as filas, á espera de novembro, ávidas de poder e con ánimo de revancha.

Repitámolo unha vez máis: nos dez últimos anos, e á parte da abdicación do Rei emérito, a única mutación significativa das institucións do Estado foi a do sistema de partidos. Onde había dous partidos turnantes, agora hai cinco. Se, ao comezo, as políticas dictadas pola UE a Zapatero determinaron a aparición pola esquerda de Podemos, na última lexislatura a radicalización nacionalista en España ante o procés determinou a división da dereita en tres bloques que compiten entre si en ardor guerreiro.

Abre a ventá do seu despacho a un sexto mandato. E, literalmente, asómase a ela para tomarlle o pulso a unha rúa que antes soportaba 14.000 vehículos diarios. Agora escóitase o humanizante murmurio da xente. Un avance da entrevista que a revista TEMPOS NOVOS publica no número de xullo na que que o alcalde fala do seu modelo urbanístico, de Ence e da situación actual no nacionalismo galego.

Temos hoxe unha información infinita grazas a mundialización dixital?, un exceso de información?, somos quen de procesala axeitadamente?, estamos diante dunha información libre?, ou mais ben dunha información dirixida e selectiva? Cabe tamén preguntarse si esta mundialización dixital nos fai uns cidadáns máis libres. Preguntas moi pertinentes as que responde en TEMPOS NOVOS o Catedrático de Economía Aplicada da Universidade de Vigo, Xosé Carlos Arias (“Poliédrica dixitalización”, TEMPOS NOVOS, xuño 2019).

Co PSOE con vento de cola, e co xuizo polo procés na recta final, o 26M non prometía grandes sorpresas. No Estado e na UE. Asi foi. A remuda nas alcaldías do cambio -en Madrid, Barcelona e Galicia-, que tanto babeo produciu no sarao mediático da noite electoral, tivo nesa dobre circunstancia o seu principal, que non único, activador. Un PP en caída libre e un Ciudadanos en plan vampiro só conseguiron premios de consolación, pero con Vox no paquete, e con Macron e Valls tirando da cadea.