Os Mestres Mateo foron para Altri. Os premios do audiovisual asentaron no guión non pactado, mais sentido, dunha intervención artística constante, certeira para a maioría, que berrou alto e claro: ALTRI NON! O traballo de rexidor ou rexidora tivo que ser complexo, coas imaxes escapando das gorxas falantes, coas imaxes fuxindo das mesas do estamento político alicerce de quen aproba o exterminio dos nosos recursos naturais. Que si, que xenera traballos. Non tantos como para aturar as consecuencias directas, e moito menos para convivir coas indirectas. Altri non a cada premio agás quen escolle habitar o silencio. Eles saberán, o silencio ten as súas vantaxes e tamén as súas condenas.
Mónica López, parte do elenco de Rapa, fai súa a lingua de nos e remexe toda a sensibilidade de que está alí e está vivo. Ela, canaria de nacemento, puido. Nós tamén.
Dito isto o fin de festa chega da man de Mónica López ao recibir o Mestre Mateo á mellor interpretación feminina cun discurso en galego. Esta muller, parte do elenco de Rapa, fai súa a lingua de noso por convencemento emocional e remexe toda a sensibilidade de quen está alí e está vivo. O seu non-silencio é un exercicio de forza. En primeiro lugar pola elección do idioma, pola demostración, que quizais deberíamos levar ás aulas, de que unha persoa pode falar galego sen que pase nada, sen que estoupe, sen que perda significado a súa voz, sen que nacese na nosa xeografía. Que falar en galego é unha forma de existir no mundo, que teñen esa posibilidade e o apoio incondicional dunha cultura plena. En segundo, porque unha persoa pode estar nominada aos premios do audiovisual galego nunha serie en castelán e exercer o dereito á expresión persoal, política e artística nun anaco de patrimonio inmaterial chamado a coidar e perpetuar por todas e todos como signo da nosa identidade. Ela, canaria de nacemento, puido. Nós tamén.
Ela, feminino. Ela voz. A voz de Mónica López ten un punto áspero. Mentres fala tamén penso no timbre das mensaxes e no ton. É unha sorte de disociación, ou de asociación, condicionada. Aínda é marzo e atopo nas voces dos homes o eco helénico da loita das mulleres. Tamén atopo, en moitas mulleres, a descuberta daqueles temas cando son cantados pola oitava máis baixa, máis varonil, e non cando a narración é acarregada polas compañeiras. Vexo, nese ton máis grave, o falar dos problemas das mulleres. Eles identifícanos así. Solidarízanse cos problemas das mulleres pronunciándoos e nomeándoos desde os seus púlpitos. Soan coa música e o rebumbio da cavernosidade outorgada por un sistema fonador coas súas pequenas, máis notables, diferenzas cando o valor do coñecemento delas é igual de válido e igual de poderoso. Entón, por que semella ter máis valor ou relevancia o mesmo feito posto en boca masculina? Din as voces das amigas na cabeza: hai, na sociedade dos opinólogos, reflexo da sociedade das e dos mortais, dous tipos de visións das problemáticas, unha relacionada cos problemas de todos e outra cos problemas das mulleres. Para as mulleres todos os problemas son da sociedade, para moitos homes as feridas do mundo clasifícanse en claves dicotómicas, de todos ou delas.
Mónica López fala en galego, dos problemas de todas. Puxo a pegatina de Altri Non na cona. Mónica López serviu cona nos Mestre Mateo. E a súa voz desafina na orquestra no patriarcado.
