“Temprano madrugó la madrugada”, canta Serrat con voz desgarrada a partir dos versos da elexía de Miguel Hernández ao seu amigo Ramón Sijé. Esa frase condensa a dor da morte a destempo, que sempre significa cedo. “Nin sete días de paz”, puido pensar o presidente da Xunta Alfonso Rueda, agora xa á fronte dun goberno feito e dereito, para expresar a mesma idea: a precocidade da desgraza. Porque non pasaron máis que poucas horas ou días cando se viu afrontando dúas pequenas crises. Por fortuna para el, tan precoz é o azar -como lle din os portugueses á mala sorte- como fugaz é a memoria. Postos a apagar lumes -e desculpen o chiste, visto o tema-, por suposto que o mellor é apagalos canto antes.
A cousa era como segue. Amencía en Galicia outro luns de abril. Tiñamos aínda esa resaca democrática do domingo cando no corazón do Panteón dos Galegos Ilustres se conxuraron todos os nomes, todas as memorias e as fórmulas rituais que seica din quen somos. Toda Galicia dorme o sono dos xustos entre Castelao e Rosalía. Dese letargo moito proveito se sacou sempre en San Caetano: a nosa autonomía ten os seus santos, as súas bulas e mesmo os seus herexes. O bo de mentar os mortos é que nunca nos levan a contraria. Pero divago: dicía que amencía outro luns de abril. Tempo de flores. Florecían xa que logos eloxios e gabanzas ao sentidiño. Este quen asina mesmo leu, na prensa progresista, saudosas evocacións da bretemosa pero pacífica Galicia onde todos nos levamos ben. Que orgullo, dicían, poder ver xuntos a todos os ex presidentes da Xunta. Esa lóxica da sublimación dos conflitos vai devagar transformándose de piropo a epitafio, pero xa é, novamente, outra historia. E logo tan malo será que se fale de política na mesa?
Sexa como for, ía transcorrendo o luns. E de súpeto veu o martes e xa non viviamos ese gozo de lexislatura encetada, de primeiro día de escola. Era xa o tempo dos problemas. Elena Rivo -“quen?” preguntarán algunhas ducias de milleiros de galegos-, conselleira de Promoción do Emprego e Igualdade no anterior goberno da Xunta, daba o portazo e anunciaba a súa dimisión como deputada. Dende o PP pechouse o pano do teatro con esa normalidade coa que se nos anuncia que a función proseguirá en breve. Rivo, cabeza de lista por Ourense o pasado 18-F, volve á universidade. Sen acritude. Acritude non, pero algo de cabreo se cadra si. Ou que sentido ten implicarse nunha campaña, encabezar unha lista electoral e marchar de alá a dous meses, se non significa que agardabas algo que non tiveches?
Porén, é de xustiza recoñecer a xenialidade con que o presidente deu a coñecer o seu equipo cun vídeo na rede social TikTok. Viralizouse axiña, presentando en poses e actitudes moi pouco conciliares os integrantes do Goberno galego. Entre o estupor xeral e as non poucas burlas, o certo é que deu unha imaxe do goberno moi afastada daquel aire dos grises xerarcas fraguistas e os patróns da boina. O PP sabe que a mocidade lle deu as costas o 18-F, e aínda que en Galicia a mocidade en sentido estrito sexa unha especia en extinción, decidiu entrar a batallar. En política, ben o saben, só se perde seguro cando non se compite.
E chegou o mércores, e logo veu o xoves. O 18 de abril, o Xabarín Club, unha das ferramentas de normalización lingüística máis poderosas coas que contou Galicia e todo un referente afectivo para calquera galega ou galego nado entre os 80 e os 90, cumpría 30 anos. Que agora exista unha consellería de Cultura e Lingua non impediu que se optase por cambiar o horario do programa, na hora da merenda na TVG2 -cando os nenos volven do cole, por suposto- para á mañá, cando supoño que haberá a estarrecedora cifra de cero nenos diante da pantalla.
O mesmo día, María José Gómez, nova conselleira de Medio Rural, decidiu darse a coñecer a través dunha feliz idea: a atribución ao ADN galego dunha tendencia á piromanía. Os catro incendios forestais da semana, xa que logo, obedecerían a accións deliberadas. Un contubernio que nos anteriores gobernos de coalición encabezados polos socialistas (1987-90 e 2005-2009) non valeu. “Vai no ADN de Galicia”. Custou moito separar a política da xenética entre os séculos XIX e XXI. Xa ninguén apelaría á raza galega non sendo para falar de gando. Dicía Deus en boca de Curros Enríquez que “se este é o mundo que eu fixen, que o demo me leve”. “Se este é o goberno que eu fixen…” óese en San Caetano.
